Post

Pylenie papieru i tektury

Jedną z najczęstszych wad produktów drukowanych jest występowanie na obrazie cętkowania (czarno-białych plam), którego wygląd w wielu przypadkach spowodowany jest zakurzeniem papieru i tektury. Zjawisko to wiąże się również ze spadkiem wydajności i zaburzeniem stabilności procesu drukowania z uwagi na konieczność częstych zatrzymań maszyn drukarskich w celu usunięcia cząstek pyłu papierowego przylegających do wstęgi offsetowej i formy drukowej, co prowadzi do zwiększenia ilości odpadów papieru drukarskiego.

Pylenie papieru (tektury) jest rozumiane jako oddzielenie się od powierzchni papieru (tektury) cząstek wypełniacza, fragmentów włókien lub obcych cząstek, które dostały się na powierzchnię papieru podczas jego produkcji, przetwarzania lub transportu.

Oddzielanie się tych cząstek nie jest spowodowane uszkodzeniem warstwy wierzchniej papieru. Przyczyny pylenia papieru mogą wynikać ze składu i technik wytwarzania papieru, takich jak nieodpowiednie przyleganie materiału wypełniającego do włókien lub stosowanie niskiej jakości materiałów wypełniających. Pylenie zwiększa się wraz z nadmiernym wysychaniem papieru. Dość często wada ta jest związana z przygotowaniem do druku, np. źle przycięty papier, zwłaszcza powlekany. Jakość ostrzenia noży odgrywa w tym dużą rolę.

Powierzchniowe klejenie papieru znacznie ogranicza pylenie.

Pylenie papieru w procesie drukowania stosowane jest we wszystkich procesach drukowania: wysokim, wklęsłym, ale szczególnie ważne jest w tradycyjnym druku offsetowym. Pylenie papieru spowodowane jest przede wszystkim wilgotnymi miejscami zarówno na płycie drukarskiej, jak i na gumowej wstędze offsetowej, odpowiednio wysoką lepkością farby oraz stosunkowo niskim ciśnieniem w obszarze styku druku. Pył papierowy przywiera do wystarczająco lepkiej i kleistej farby, zanieczyszczając płytę i wstęgę offsetową. Pył z płyty dostaje się do zespołu farbowego, co zmniejsza gęstość optyczną, powoduje spadek ostrości obrazu i jego zniekształcenie lub zniszczenie niektórych części obrazu na wydruku. Efekt ścierny cząsteczek wypełniacza w farbie zmniejsza możliwości drukowania płyt. Obecność pyłu papierowego w roztworze nawilżającym powoduje zmianę jego pH, co zaburza stabilność procesu drukowania. Na wstędze offsetowej pył papierowy miesza się z farbą, co znacznie zmienia warunki przejścia farby z płyty na gumę i z gumy na papier, co zasadniczo wpływa na gęstość optyczną druku. Atrament zmieszany z pyłem papierowym na kocu powoduje zmiany właściwości odkształceniowych koca i czyni go nieprzydatnym do dalszego użytkowania.

Pomimo znaczenia tego wskaźnika dla jakości druku i stabilności procesu technologicznego druku, nie jest on normowany w normach i specyfikacjach dla papieru drukarskiego, choć istnieje wiele sposobów oceny zapylenia papieru. Wśród metod pomiaru i oceny pylenia papieru można wyróżnić dwie główne grupy: metody oparte na separacji cząstek pyłu papierowego strumieniem powietrza oraz metody związane z separacją cząstek poprzez kontakt papieru z gumą.

W pierwszym z nich próbka papieru jest przez pewien czas przedmuchiwana z obu stron silnym strumieniem powietrza. Strumień zawierający pył papierowy przechodzi następnie przez dyszę, przed którą umieszczana jest płytka szklana pokryta warstwą kleju. Pył papierowy osadza się na powierzchni płyty. Ilość osadzonego pyłu papierowego ocenia się metodą fotometryczną (określając stopień zmętnienia płyty) lub poprzez liczenie ilości cząstek i ich wielkości za pomocą elektronicznych urządzeń liczących. W niektórych przypadkach liczenie odbywa się wizualnie za pomocą lupy lub mikroskopu. Zaletą metody jest wystarczająca prostota pomiarów i dobra powtarzalność wyników. Warunki oddzielania cząstek pyłu papierowego od powierzchni arkusza papieru za pomocą strumienia powietrza różnią się jednak znacznie od warunków ich oddzielania w maszynie drukarskiej.

Druga grupa metod związanych z separacją cząstek pyłu papierowego na styku próbki papieru z gumą jest bardziej zbliżona do warunków produkcyjnych druku offsetowego. Zasada działania takich urządzeń polega na tym, że próbka papieru pod pewnym naciskiem przechodzi pomiędzy wałkami, z których jeden jest stalowy, a drugi pokryty gumą, która swoimi właściwościami odpowiada offsetowej wstędze gumowo-tkaninowej. Liczba cząsteczek pyłu jest liczona w sposób ciągły w środku cylindra podczas jednego obrotu za pomocą szkła powiększającego. Szerokość obszaru liczenia jest tak dobrana, aby całkowita powierzchnia wynosiła 10 cm2. Pomiary są dokonywane dla każdej strony arkusza papieru. Wadą tej metody jest dość duża pracochłonność pomiarów, ponadto metoda ta nie uwzględnia wielkości cząstek pyłu papierowego.

Należy zaznaczyć, że żadna z istniejących metod nie ma ustalonych dopuszczalnych wartości tego wskaźnika, dlatego możliwe jest jedynie porównywanie próbek papieru między sobą. Ponadto przemysł krajowy nie produkuje obecnie urządzeń do oceny stopnia zapylenia papieru.

Krajowy przemysł papierniczy produkuje dość szeroką gamę offsetowego papieru książkowego i czasopismowego bez klejenia powierzchni, więc problem pylenia papieru, szczególnie przy druku na maszynach o dużej prędkości jest dość dotkliwy. Istnieje wiele metod usuwania pyłu papierowego, m.in. pneumomechaniczna, elektrostatyczna, termiczna, metody kombinowane.